กงดินเมืองเชียงลาน

ชื่อเรื่อง          กงดินเมืองเชียงลาน
ลิ้งค์ต้นฉบับ     http://www.laomanuscripts.net/lo/texts/321#3

รายละเอียด   จศ. ๑๒๒๒ / อักษรลาวบูราณ / ๑๑ หน้า / หอพิพิธภัณฑ์ เมืองหลวงพระบาง

เนื้อหาสรุป 

๑

สุพมมสัตตพระราชอาจยา สมเด็จพระเปนเจ้าล้านช้างร่มขาว บรมเสษถะขัตติยะ พระราชวงสา พระมหาไชยจักพัตติพูมมินทะนะรินทา ทิปะติบรมมนาถ บรมมะ / บพิต พระมหาทัมมิกะราชาทิราชเจ้า พระนครเมืองหลวงพระบาง ราชธานีสีองคะ อง องค์ เปนพระอยู่เกล้าอยู่ .... ฆานํ ...ปงปะสิทธิจูมพระ / ราชวังเมืองดวงนี้ ใส่หัวพยาคำชานาสราชบุนเรือง ๓ เมืองเชียงลาน แลเพียไชมูน ตี แสนจัน แสนสุละ แสนอิน แสนขัด / ได้พ้อมพัดกัน กับพยาพิพักรักษาตูมปกกกหอมกองกู่หมู่ชุม ปาปูกลูกหลานบ่าว ไพร่ ข้าราดชาวดอย และยังยาย ฝ่ายไทยวน กาวชาวลื้อเขินม้งสูยพวนทั้งมวน

๒ 

แต่บันดาอยู่ในเขตขงกงเมืองว่านั้น คือว่าหนวันตกและวันออก ขอกใต้และหน เหนือ ตั้งแต่พูช้างลานสมเส้าเปนเขต ไต่สันเมือรอดยอดห้วยกะยาน / ล่องป่องหัวงอย กับล่องป่องน้ำแลง ขึ้นไปรอดแลงแบง ขึ้นจุห้วยแรด ขึ้นจุกิ่วพัง ดิน ล่องน้ำบนตาดทอง น้ำบนสิกขึ้นพูอ้ายอุ่ง / เบงไปจุไม้ปวกทอก เลาะลงจุห้วยลาน เลาะลงจุห้วยลาน เลาะเลียบล่องป่องน้ำ ตำใส่พูงาบหัวช้าง พักหัว ๓ ไต่สันไปใส่ยอดห้วย / น้ำมัน สันป่าหมอล่อลงไปป่องน้ำกง ส่งขึ้นเมือใส่พูคำ ตำใส่ห้วยตาด เลาะล่องมา ป่องน้ำซอยบวมหวาน ผ่านขึ้นไปใส่กิ่วค้อ เลาะไปใส่ยอดห้วยสัง เลาะห้วยสังมาป่อง

๓ 

สบเติย เลาะห้วยเติยล่องมาป่องห้วยก้อง เลาะห้วยก้องล่องมาป่องสบห้วยย้อ ล้อลัดไปใส่ห้วยอ่างลิง หลิงไปใส่ยอดห้วยละแวง แนงไปปากแวดนาวิน แล้วเลียบน้ำ / แอด ขึ้นเมือใส่แก่งอ้อ ล้อเมือใส่หัวพูออน ซอนขึ้นเมือใส่ห้วยพูโปน โยนไปใส่ยอด ห้วยปวก ดวกขึ้นเมือใส่พูถ้ำหู ถูไปใส่ยอดห้ / วยสูย ถูยขึ้นเมือพูยาย ยายไปใส่ยอดห้วยไร ไต่ไปใส่ยอดห้วยกำ ยำมาใส่ยอดพู ล่ามช้าง ที่เก่า ฝูงนี้แม่นเขตขงกงดินเมืองวา / ๓ เมืองเชียงลาน ทั้งมวลแล ให้พระยาคำชานาษราชบุนเรือง ๓ เมืองเชียงลาน และเพียไชมุนตี ขุนเมืองทั้ง ๔ ได้พร้อมกันคี่แขงพิพักรักษาไว้ให้ดี อย่า

๔

ให้สวานเซนสะเด็นฟ้งไปแต่แห่งใต้ตำบนเหนือที่ใด แม่นว่าเขาหากตกสท้านย้านกัว แตกตื่นเข้าไป เพิ่งพาอาไสอยู่กินกับท้าวพยา พ้อมมูคาตาแสง / บ้านน้อยเมืองใหย่ และตอกห้วยราวเขา ตำบนใดก็ดี ให้พยาคำชานาส และเพียไช มุนตี ขุนเมืองทั้ง ๔ ได้แต่งท้าวขุนบ่าวไพ่ / ออกไปร้องเรียก เกี้ยวก่อมชักส้าวหน้าวดึง เอาคืนเข้ามาส้องบ้านใส่เมือง ไว้ให้ อ้วนให้เต็มสิ่งแต่เก่าปางหลัง ให้เขาได้กะทำเข้า / ก้าไร่นา ให้บํริบูนสืบต่อไป พายข้างหน้า มาดตรา ๑ ซึ่ง รีสอยู่คองกินเจ้าเมืองเคยกินนามาแต่ก่อน สิ่งใดและเพียไชมุนตี ขุนเมืองทั้ง ๔ กินสิ่งใด เราพระ

๕

องก็ให้อยู่ให้กินตามสิ่งนั้น เก่าอย่าถมใหม่อย่าถางคองบูรานมีอย่าม้างอย่าลิด มาดตรา ๑ ซึ่งงวดงาราชะสมบัด เสียชาย และพิชชะผละถ้ำเผิ้งผาปาง ช้างตาย ขวายล่อน / แข้วเขานองาชิ้นเนื้อขาเถิก และสวนมอนดอนป่าน ย่านน้ำวังปา ไม้คกกกเรือต้น คั่งลำยาน สัพพะพิชชะผละทั้งมวล คือ / ว่าวัดถุอันเกิดมี ในอาวงขงเขตเมืองวานั้น สิ่งจะควนเปนราชะกานแผ่นดินนั้น คัน เถิงขวบฟ้ากาละดูปีใหม่ ให้พระ / ยาคำชานาด และเพียไชมุนตี ขุนเมืองทั้ง ๔ ให้พร้อมกันจัดแจงเก็บกำนำเอา ลงมาจุลานแล้ว เอาเข้ามาหาอักคะมหาเสนา พาขึ้นกราบถวาย

๖

ให้เปนปกติทุกปี อย่าให้ขาด มาดตรา ๑ กิจจจะอะทิกรนะ ถ้อยความหากเกิดมีใน มูคาตาแสงบ้านเมืองวานั้น ให้พระยาคำชานาส และเพียไชมนตรีขุน / เมืองทั้ง ๔ พร้อมกันขัดสี พิจารนาตัดแต่ตอ ๔๐๐ ลงมาลุ่ม เหลือกว่านั้นให้คาดกันลงมา ในราชจำนัก ให้อักมะหาเสนา / พิจารนาตัดตามพิมเมือง มาดตรา ๑ ให้พร้อมกันพิพักรักสา หน้าด่านขาทาง บ้าน เมืองไว้ให้ดี อย่าละอย่าเหลิง อย่าให้อามิดตา / ข้าเสิกสัดตรู เข้ามาล่วงไพได้ อัน ๑ ให้พร้อมกันส้งชอมเบิ่งคอยดูแล ยังเครื่องป้องของกัน นอระมาดงาช้าง กั่วชืนและหมี่นาดมาดเจียค้อง หน้า ๕ กำ

๗

๗ กำฝูงนี้ บ่ให้ไผเอาออกไปซื้อจ่ายต่างบระเทส เปนของต้องห้ามขาด คันไผบ่ฟัง ยังดนเอาออกไป ให้พร้อมกันจับเอาตัวผู้นั้น ตอกไม้จำคาให้หมั้นคง คุม / ลงมาในราชะจำนักยาไว้ มาดตรา ๑ ให้พร้อมกันสิ้งชอมดูแล ยังข้าลักหนีชีลักเพส แปกปอมขึ้นไปให้โจสตาดูยังบ่อนอยู่ที่ / กิน และเจ้าขุนมุนนายแห่งมัน ให้รู้แจ้ง สมควรออกจิ่งให้ออก บ่สมควรออกบ่ให้ ออก และเปนคนบุสันจอนต่าง / ประเทสหลาด แล้วให้พร้อมกันจับส่งลงมาสู่ราชะสำนัก พิจารนาตัสโทสตามพิม เมือง มาสตา ๑ ถ้ามีอะสอมนายสางข้าใช้คนเทียว และข่อยท้าว

๘

บ่าวพระยา ชุมค้าพานิช ขึ้นล่องท่องเทียว ทัวระไวไปมาผู้ใดก็ดี หากขึ้นไปทำลุก กุกกวน และผิแผ่นบาปไหมใส่โทษ ข่มเหงเตงเอาซับสิ่งของเบียบายเงิน / ทองเสื้อผ้าอาพอน แม่งัวตัวควาย หมูหมาเป็ดไก่ เล้าเข้าไร่นา ลูกยิงนางสาว และ ข่มเหงบอกให้รีบไรไปเคียน และกะทำ / ล่วงเกินนอกพระราชะอาจยาดั่งนั้น ให้พร้อมกันตัดเสีย อย่าเลี้ยงอย่าปงอย่าส่ง อย่าเคี่ยน เปนอันขาด ถ้าว่าบ่ฟังยังดันทำ ลุกกุกกวนให้ / พร้อมกันผูกสอกตอกคา คุมเอาตัวลงมาจุอักคะมะหาเสนาในหอสนามหลวง กะทำตามโทษ มาตา ๑ เขือกมีราชะการแผ่นดินพระองค์เรา ได้

๙

ปงพระราชอาจยาขึ้นไปกรุนาแจ้งแล้ว ให้พระยาคำชานาสราชะบุนเรือง ๓ เมือง เชียงลานและเพียไชมุนตี ขุนเมืองทั้ง ๔ ได้พร้อมกันอานัสจัดเติม / ท้าวขุนบ่าวไผทั้งปวง เอามื้อคืนให้ทัน เอากางวันให้ได้ มาสตา ๑ ถ้าและเกิดมีอะ มิสตาข้าเสิกสัตรูเข้ามาปะจนบังเบียด ขอบ / แขวงขันทะสีมา ดั่งนั้น ก็ให้พระยาคำชานาสและเพียไชมุนตี ได้ตรวสถือเอาท้าว ขุนบ่าวไพร่และขุนจุ้มชาวคังทัง / ปวงออกไปฝาสตี ให้มีไชชนะ มาสตา ๑ ให้พร้อมกันพิพักรักษา ยังสาสนาสมนะชีพาม ด้วยปัสไจยะชาสทั้ง ๔ อย่าให้ขาด ให้วระพระพุทธ

๑๐

บาสสาสนา บ้านเมือง ให้ก้านกุ่งรุ่งเรืองไปพายหน้า ให้พากันเก็บผักใส่ซ้า เก็บข้า ใส่เมือง หล้มให้พร้อมกันพาย หงายให้พร้อมกันขี่ อย่ารักเงินแสน / ไท่ให้รักไพร่แสนเมือง เยื่องสันใดบ้านเมืองจักกว้างมื้อวาหน้ามื้อสอกนั้น ให้พร้อม กันคิด คันเถิงเทษกานเดือน ๑๒ / หลวงแห่ไฟไปบูชา พระมหาธาตุ ให้พยาคำชานาส ได้พาเอาท้าวขุนบ่าวไพ่ และ ขุนจุมชาวคังลงไปแห่เสด็จไปทาสตา / มโบรานจารีต อันนึงคันเถิงพิทีปีใหม่แล้ว ก็ให้พยาคำชานาส ได้พาเอาท้าวขุนบ่าว ไพ่ลงมารับน้ำพิพัสสัจจะ ต่อพระราชสมพาน

๑๑

เราพระองค์ ปีและ ๒ ครั้ง อย่าให้ขาด เราพระองค์ได้ปงปะสิทธิจูมพระราชะวังเมืองดวงนี้ พระราชะทานให้พระยาคำชานาสไว้ดั่งนี้ไผบ่ปัวระบัสโดยโทษ คุนะปสิ / ทธิ พระราชะอาจยาผู้รักสาพระราชอาจยาอันใด นอกพระราชอาจยาอย่ากระทำ / สังกาส ๑๒๒๒ ตัว ปีกดสัน เดือน ๔ ขึ้น ๑๒ ค่ำ วันพุส ลึกกส์ ๑๒ ลูก ตัวเดิมเขียนใส่ผ้า จานเหล็กเขียนถวาย